Eleonora’s Winckelboeck

ELEONORA VERBEKE (1713 – 1786)

Sinds 13 april is het pleintje bij de kruidentuin naast de apotheek van het Sint-

Janshospitaal naar haar vernoemd. Toepasselijker kan haast niet: deze vrouw wist alles van kruiden.

Eleonora Verbeke, zuster-apothekeres in het Sint-Janshospitaal, was de eerste van de auteurs van

het zogenaamde ‘Winckelbouck’. In dit werkboek, beschreef zij vanaf 1751 allerlei recepten voor

geneeskundige bereidingen, maar ook voor alledaagse zoete recepten. Je leert in het boek onder

meer hoe de zusters marmelades of gelei van jeneverbessen maakten. Het boek is helemaal

geschreven in het Brugs. Er is sprake van: dooren van eijers, Veneetschen termetijn, ongepint wasch,

ongesouten swyne vlaege, roo roosen, robarbe, queepeiren, keisen en genivers, van een tallioore, een

seefde en een passe. Verder staat er: doet het in de passe en passet stijf uijt, roeren met een houtte

spaeijken, een walleken op laeten commen, mingelen, rullen. Tenslotte is er: een bardelken, een

ruijmerken, een steertepanne, een casserolle op een cafoir, een solverpriemken, een koecktje van

ruggemeel, een brocktje, een salve voor de crauwte, een camerijckx, doekcxken, enz. enz. De

recepten zijn opgetekend in een relatief makkelijk leesbaar handschrift en zelfs de Latijnse woorden

krijgen een Brugse tongval. Het document is ook heel interessant om de volksbenaming van

allerhande kruiden te kennen. Het boek heeft dan ook meer taalkundige dan geneeskundige waarde.

Je kan er ook recepten in terugvinden voor de bereiding van allerhande suikerwaren, die vroeger tot

het monopolie van de apotheker behoorden: om amandel bisquyt te backen, om maccarons te

backen, om marmelade te maecken, om herten te maecken, om keisen te confijten, om campaene te

maecken. Zelfs een formule om punch te maken wordt niet vergeten.

Het boek ligt in het apotheekmuseum van het Sint-Janshospitaal. Ter ere van Eleonora Verbeke werd

een geurenzoektocht voor kinderen ontwikkeld op basis van haar receptenboek. Helaas zijn er geen

portretten meer van deze grande dame, maar je kan wel een idee krijgen van wat ze rook, toen ze
eeuwen terug in haar vijzels en potten roerde. (Bron: Erfgoed Brugge)

Andere artikelen

322ingridd
322ingridd
2022-10-14
Visit in Brugge with the colleagues When calling for the price of a guided tour, I had Hélène on the phone. Rather than selling her tours she asked questions, understood my needs and shared her recommendations. We selected the chocolate tour. (mix of EU and US colleagues) Hélène was a wonderful guide. Very funny, interested in us , well prepared (linked the explanations to our Pharma business), no pressure, good pace, flexible! shared perspectives. Of all the quides we ever had … she was the best! Don’t hesitate and win time preparing your trip- assure you are in good hands ! Just relax and enjoy the stories of Hélène!
Jenna J
Jenna J
2022-06-25
Best personal tour with fantastic guide! I would highly recommend the ‘best of Bruges’ tour – we were a family of 5 and had a private tour, shown around by the most fantastic tour guide, Frank. He was superb! So knowledgeable and made the experience. Fantastic! You will not be disappointed.
Virginie C
Virginie C
2019-06-25
Guide compétent et sympathique J’ai réservé une visite quelques jours avant notre arrivée. Très bien conseillée par mon interlocutrice. Nous avons passé 2 heures de promenade très agréable avec un guide expérimenté et disponible. Top.